DEDEMLİDE KULLANILAN KELİMELER

DEDEMLİDE KULLANILAN  KELİMELER….

·         Zavrak : Pencere

·         Muharı : Baca

·         Dıkım :  Biraz

·         Gıymık : Küçük

·         Çiyecik : mini

·         Bunar : Pınar

·         Gümpür : patates

·         Çıkla : Aynısı , benzeri

·         Gupa : Bardak

·         Hadan : Ben yaptım oldu

·         Tevellüt : Tertip

·         Gavenez : Domates

·         Evlek : Tarla

·         Gedeve : Bahçe arıkları

·         Çilpi : ince ağaç dalları

·         İfrit : Nefret

·         Gen : A) İz,bellek,nişan B) Ekilmemiş tarla

·         Bük : Derek kenarı

·         Kevkür : Keskinliğini kaybetmiş bıçak

·         Gevge : Dengesiz malzeme

·         İreng : oyalama ,meşgul etme

·         Peşkir : Havlu

·         Bittik : Pide

·         Fidicin : serçe yavrusu

·         Düğüşşüm : Dana ve İneklere çağırma İltifatı

·         Kömbe : Taş Fırın ekmeği

·         Eşgere : Rüyada olmayan,uyanık iken

·         Eğme : Baston

·         Zağar : Avare,boş gezen

·         Eğirçmet  : Kirman

·         Çapıt :  Pamuk dokuma kumaşı

·         Tevek : Yaprak

·         Gücük : Evlerin Dış duvarı köşesi

·         Ülüya : Hakikaten,öyle ya

·         Sındı : Makas

·         Tüngül : Yuvarlanma

·         Boduç : Testi

·         Çimke : Zerre

·         Çemkirmek : Öfkeli nara atmak

·         En Güce : Nasıl olsa,mecburen

·         Sıd :  Ödü patlamak

·         Tirki  : Derin yayvan tepsi

·         İsehel : Biraz sonra

·         Ellehelem : Acaba,sanırım

·         Göynek : Atlet

·         İşlik : Beyaz gömlek

·         Bülüç : Serçe yavrusu

·         Goyak : Arık,su kanalı

·         Yuvak : Taş silindir

·         Mesmet : Senit

·         Ellik : Eldiven

·         Büngül : Köşe bucak

·         Belen : Mini tepe

·         Aydaş : Kıskanç çocuk

·         İba : Sabah oluşan Çiy nem

·         Gönemen : Fırsatçılık

·         Annah : Deme yahu

·         Adıysam : Halbuki,zira

·         Sümesiye : Boşu boşuna

·         Ehliz : Efendi,uysal

·         Fisilce : Sivilce

·         Nöğürün: Ne yapan

·         Garsamba- lık : Lüzumsuz eşyaların kapladığı alanlar

·         Hanay  : üzerine arı kovanı yapılabilen yüksekçe bir sütun

·         Çobansalık : Çardak

·         Alçak dam : Köy evlerinde balkon şeklinde kullanılan balkon

·         Susak : Ağaçtan yapılan oyma saplı su İçme aracı

·         Kulaklı : İki tarafında sapı olan orta boy bakır kazan

·         Kulp : sap

·         Guşana : orta boy bakır kazan

·         Küsk : Kapı Kilitleme Aparatı

·         Pırtı : Yatak – yorgan gibi bezli aparatlar

·         Mertek : Yaklaşık 1 mt. uzunluğu ve 30 – 35 cm çapında taş evlerin yapımında duvar aralarına kullanılan yuvarlak ağaç

·         Hatıl : Taş duvar yapımında duvar arasına paralel olarak konulan köşeli hale getirilmiş ağaç

·         Doma : Evlerin Dam üzerindeki Toprağın dam dışına kaymasını önlemek için dam kenarına konulan Lata tahtasını sabitlemekte kullanılan  L tipi ağaç parçası

·         Keş : Küflü keçi peyniri

·         Ocaklık : Şömine

·         Şerevle : Dağlarda biçilmiş otların demetlenip kurutulmaya bırakılmış hali

·         Curba : tepilmiş üzümün sap ve çekirdek atıkları

·         Şırahna : Üzüm tepilen yar

·         Kepennik : Ev içerisinden izbe kısmına inmek işin kullanılan yere yatay  bulunan mini kapı veya kapak

·         Geriz : Bir alandan başka bir alana su tahliyesi sağlamada kullanılan ağaçtan oyma su kanalı

·         Helke : Kova

·         Pardı :Ağaçın lata haline getirilip  evlerin Tavan kısmına döşenen hasır döşemesi

·         Tahtabaşı :  Tahtadan yapılmış raf

·         Uçgur :  Çamaşır lastiği

·         Özek : Güç – kudret …özeğim üzüldü

·         Çırpıt :  meyvesi bol olan ağaç dalı

·         Buy – Buymak : Donma derecesinde üşümek

·         Gasdan : Şakadan ,Yalancıktan

·         Dağar : Şırahane  oluk önüne konulan topraktan yapılmış derin kap

·         Dağan : Yayık yaymak için yayığın askıda kalmasını sağlayan üç adet mini çavdırma benzeri ağaç

·         Dayak  : Ağaçtan yapılmış merdiven

·         İdare : Kandil

·         Maşraba :Saplı su bardağı

·         Hımbıl : Eğlenceli bir oyun ismi

·         Habıç Etmek : Annenin çocuğu sırtına alıp taşıması

·         Dabış : Yaşça büyük  kişilerin afacan erkek çocuklara yarı şaka yarı ciddi serzeniş nidası

·         Tokurcak :Tahtadan yapılma çamaşır yıkarken çamaşıra vurulan yatay saplı tahta aparat

·         Haranı : Bakırdan yapılmış büyük kazan

·         Ülük : İbrik ve çaydanlık gibi eşyaların oluk kısmı

·         Tapırdamak :  Peşinden koşma – ayak sesi çıkararak korkutmak için koşmak

·         İssi :  (A) Sahip (B) nezle – grip olmak

·         İpdima : Önce – öncelikle

·         Hıkkık : Kas  hıçkırığı

·         Tombazlak :  Takla atmak

·         Meccanen :  Şahsen

·         Garagasbennek :  Ayak direme ,inat etmek

·         Zakın,Zakın kala :  benden uzak dursun 

·         Hömermek : Kaş çatmak ,kararmak

·         Ebize : Uyuntu davranış..elinden iş gelmeyen

·         Golan : Yün veya kıldan dokunmuş yassı ip

·         Elgama :  Beceriksiz

·         Eksiranı :hamur sıyırmada kullanılan demir alet ..  spatula

·         Böğet :  Bent veya doğal su birikintisi,havuz

·         Çıvgın :  İnce  yapılı söğüt veya kavak ağacının dalı

·         Deşdüğen evi : Dağlarda veya bahçelerde yağmurdan veya güneşten  korunmak için yapraklı ağaç dalından yapılan mini barınak

·         Siydirmak : bir kaptan suyun sızması

·         Cimbitlemek  : iki tırnak arasına bir nesneyi sıkıştırmak.veya bir zerreyi  iki tırnak arasına almak

·         Cırnak  :  Tırnak

·         Cıngırlak  :  Çavdırma benzeri  bir ağacın yaklaşık bir metre yükseklikteki ağacın üzerine konulup iki kişinin ağırlık ve denge sağlayarak bindiği her yöne hareketli bir salıncak türü

·         Sepen  :  Karla karışık yağmur

·         Gırkma  :  İnsan saçları veya küçük baş ayvanların tüy veya kıllarının kesilmesi işlemi

·         Bulgurcuk  :  Dolu yağması

·         Cingildeme  : sesli nazlanmak

·         Yüklük : Yorgan yastık dolabı

·         Gupay : Bir köpek cinsi

·         Cağışdamak  : Naylon ,kağıt veya guru ağaç yapraklarının  kişilerin veya rüzgarın etkisiyle çıkardığı sesler

·         Pasaf  : abartılı veya yalan konuşmak

·         İr  : Gece yarısı yenen yemek veya sahur yemeği

·         Yülemek :  balta,kazma vb. aletlerin bileğileme işlemi

·         Gıcımak :  balık ve arı gibi hareketli varlıkların sağa sola ürkerek hareketlenmesi hali

·         Gırcılamak  : Tipi şeklinde yağan kar

·         Üsgüf  :  Kusmak

·         Gırıntı  : Kuru yemişler

·         Öteberi  : Yiyecek ,m içecek,giyim,kuşam veya küçük eşyaları dolaylı tarif etme şekli

·         Belerme  :  Bir yere veya bir kişiye anlamsızca keskin bakış

·         Dürü :  Gelin ’in Damat evine getirdiği hediyeler bütünü

·         Martaval :  anlamakta zorlanan kişilik hali

·         Gicişme  :  Kaşınma

·         Yıldızıkırmak  : olduğu yerden hızlıca uzaklaşmak,kaçmak,

·         Gırcık : Oyun bozan.sözünde durmayan

·         Uluk : İşini Temiz yapmayan kişi

·         Sadana :  Zayıf kişi ,Pasiflik

·         Busana : Çok soğuk ev

·         Gıymık : Az .

·         Çıymık : Ağaç lifleri veya çıranın yarılırken kopan ince parçaları

·         Gıydırmak : Nazlanmak ,cilveli naz

·         Tengitmek  : Tekerin veya  bir nesnenin yuvarlatılması hali

·         Olçum : Züppe , caka ,Gösteriş

·         Demşek : Geveze ,boş konuşan dengesiz tavırlı insan

·         Mavru : Ham meyva,olgunlaşamamış

·         Gurbiş : Kurbağa

·         Ganere :  Aç ,sefil veya sokak köpekleri

·         Dilik : Kesilmiş ,biçilmiş

·         Dilme : Taze fasülyenin yan kısmından ince kesilmiş hali

·         Kösüre : Zımpara taşı

·         Çirik : Keçe

·         Susuramak : Susuzluk hali

·         Çelki : Çardak

·         Bislancık : Kertenkele

·         Kütük : Kurumuş odun , omaca

·         Dastar :  Eşarp

·         Avkalamak : Çitilemek

·         Çevre : Pamuk bezden yapılmış peçete büyüklüğündeki bez parçası

·         Küsük : Kapı kilitleme aparatı

·         Eşmek : Çukur kazmak

·         Deşmek : karıştırmak,,Deşelemek

·         Söbü : Oval

·         Gurum : Bacada Biriken İs birikintileri

·         Gonur : Kızıla çalan Sarı renk

·         Yağır :Bir deri hastalığı hali

·         Belişmek : Bölüşmek

·         Keşik: Dönüşümlü olarak yapılan çobanlık günü

·         Küküm: Çay kahve ve benzeri içeceklerin kalıntısı

·         Eşşek  :  Yenilmiş meyvelerin çekirdekli olan kısmının kalıntısına  verilen isim

·         Batman :Yayıktan ayran alınırken kullanılan kova

·         Berianarı : İdare eder ..Eh

·         Galgımak : Zıplamak

·         Süksün : Surat , çehre

·         Sivişme : Araya sızmak,kaynak olmak,sızmak

·         Tellik : örme baş kısma giyilen giysi

·         Örme : kazak

·         Utaşmak : Yetişmek

·         Fışkın : Ağaç filizi

·         Fidi : Tek başına ,Yalınızca

·         Doşşarmak : Ayakta Durmak

·         Süzelmek : Kişinin Edalı şekilde yürümesi veya durması hali

·         Takdeleğen : Ağaç kakan kuşu

·         Kelle : Buğday başağı

·         Tapırdamak : Kişinin ayağını yere vurarak çıkardığı ses

·         Dümşük : Çalışır gibi görünmek.boş işle meşgul olma hali

·         Gıbışdamak : kişinin olduğu yerde hareket halinde olması

·         Gıbı Gıbış : kişinin ağır adımla yürümesi

·         Mıymıntı : Uyuşuk davranma hali

·         Gazan : Birikmiş çamaşırların  dereye götürülüp yıkanması

·         Sırt : Giysiler, çamaşır

·         Cılavlatma : ağaç dallarını yaprağını ayırma

·         Kavlatmak : Ağaç dalını kabuğundan soymak

·         Susa : Kestirme yol

·         Çare : Büyük veya küçük baş hayvanların doğumdan sonraki son akıntısı

·         Gars : süpürülen toz toprak birikintisi

·         Ikırcak : Tereddüt

·         Yüksünmek : Kıskanmak

·         Ötürmek : İsal olma hali

·         Sıraca : Bulaşıcı

·         Ha Zahır : Tahminim

·         Ağız Eğmek : taklit etmek

·         Eşirğenmek : özenmek .. kıskanmak aynısı olma isteği

·         Deşirmek : Toplamak

·         Gunnamak : Kedi ve köpek benzeri hayvanların yavrulaması hali

·         Şipidik : Terlik

·         Genne Abla : erkelerin kendinden yaşlı kadınlara saygı ifadesi

·         Gümrah : acar ağaç dalları..veya gelişkin,sağlıklı kişi

·         Soygun : Vefat eden kişinin üzerinden çıkarılan kıyafetler

·         Kiremit : Cenaze evinde veya civarına komşuların getirdiği yemeklerin komşular tarafından Toplu yenmesi

·         Merest:Miras

·         Çoka : Taş,çakıl parçalarının toplanıp öbek haline getirilmiş hali

·         Cırcır : Fermuar

·         Mesmet : Senit

·         Gocuk : parka

·         Dayak : Merdiven

·         Çelen : Dam saçağı

·         Namazlık : Seccade

·         Külçe : Bayram arifelerinde yapılan Üzerine pelte sürülerek Yenilen mini pide benzeri tatlı

·         Kişniş : Kuru üzümün mini taneli kısmı

·         Evtik-Sivtik : Boş durmamak için lüzumlu veya lüzumsuz iş yapma hali

·         Avar : Sebze ekilmiş halde bulunan bahçe

·         Beri Anarı : İdare eder, Kıyaslama

·         Bitkin : Pekmezin katılaşmış hali

·         Boydak : Yürüyerek bir yere gitmek

·         Allangirli : Çetrefilli

·         Arbışmak : Tırmanmak..sürünmek

·         Horanta : aile  içindeki kişiler